W systemach alarmu włamania najczęściej wykorzystuje się pasywne czujniki podczerwienie reagujące na ruch (PIR) i czujniki magnetyczne (kontaktrony) umieszczane na oknach, drzwiach, bramach garażowych (wzbudzenie czujnika powoduje alarm). System przeważnie uzbrajany lub rozbrajany jest przez wpisanie na klawiaturze specjalnego kodu ustalonego przez użytkownika.
Systemy alarmowe nie są skomplikowane w obsłudze, a zwiększają bezpieczeństwo obiektu (firma, magazyn, dom, garaż itp.).
Często dodatkowym elementem do systemu alarmu włamania jest system antynapadowy, zrealizowany w formie pilota lub ukrytego przycisku alarmowego. Klawiatury kodowe posiadają funkcję wybierania kodu "pod przymusem", która powoduje uruchomienie systemu alarmu napadu - cichy alarm, wezwanie ochrony.

Główne elementy składowe systemu alarmu włamania.

. centrala alarmowa ("serce" całego systemu) wyposażona w zasilacz i akumulator
. klawiatura alarmowa (inaczej zwana manipulatorem kodowym)
. różnego typu czujniki i detektory (patrz niżej)
. sygnalizatory (urządzenia akustyczne lub akustyczno-optyczne sygnalizujące zadziałanie systemów)
. dialer telefoniczny (przekazuje informacje na temat systemu za pomocą linii telefonicznej)
. moduł GSM (przekazuje informacje na temat systemu za pomocą sieci komórkowej GSM)
. radiopowiadomienie (przekazuje informacje na temat systemu za pomocą fal radiowych)
. blokady (urządzenia uniemożliwiające kradzież, dostęp lub ucieczkę)

Detektory ruchu - istnieją trzy główne typy czujników reagujące na występowanie ruchu w "polu widzenia" urządzenia:

pasywne czujki podczerwieni (PIR) - Reagują na zmianę promieniowania podczerwonego (emitowanego przez obiekty o temperaturze wyższej od otoczenia), nie są one wrażliwe na obiekty nie emitujące ciepła lub emitujące go zbyt mało (np. wskutek izolacji termicznej).

czujniki mikrofalowe - Działają na zasadzie radaru Dopplerowskiego wysyłając falę elektromagnetyczną i odbierając falę odbitą (wskutek odbicia fali od poruszającego się obiektu następuje zmiana jej częstotliwości), są one wrażliwe głównie na ruch w kierunku do i od czujki.

czujniki ultradźwiękowe - Działanie zbliżone do mikrofalowych, z tą różnicą, że wykorzystują fale akustyczne (w zakresie niesłyszalnym) i reagują na ruch ośrodka (powietrza); w związku z tym podatne są na fałszywe alarmy wywołane przepływem powietrza. Używane powszechnie w instalacjach alarmowych instalowanych w samochodach. Ponadto czasem do detekcji ruchu wykorzystywane są kamery telewizji przemysłowej w połączeniu z detektorami ruchu w obrazie.

Detektory przejścia - mają na celu wykrycie przejścia, pokonania jakiejś przeszkody (drzwi, okna, ...), wyróżnić można następujące ich rodzaje:

bariery podczerwieni - Składają się z nadajnika i odbiornika oraz (opcjonalnie) luster odbijających wiązkę światła podczerwonego, przerwanie wiązki (spowodowanie zaprzestania docierania jej do odbiornika) powoduje zadziałanie alarmu. Na ogół są to rozwiązania 2D (nadzorujące jedną płaszczyznę), można jednak spotkać się z systemami nadzorującymi przestrzeń (3D); aby zabezpieczenie takie było skuteczne wiązki muszą przebiegać odpowiednio gęsto.

czujniki umieszczane w podłożu - Działają w oparciu o wykrywanie nacisku lub pętlę indukcyjną.

Kontaktrony magnetyczne - Reagują na zanik lub pojawienie się pola magnetycznego spowodowany zmianą położenia drugiej części (magnesu) np. wskutek otwarcia drzwi.

czujka stłuczenia szyby - Współczesne reagują na dźwięk lub serię dźwięków towarzyszących tłuczeniu szkła, w starszych wykonaniach reagowały na wibrację tłuczonej szyby; oba te rozwiązania podatne są na fałszywe alarmy wywołane odpowiednio przypadkowymi dźwiękami i drganiami pochodzącymi od otoczenia (ruch uliczny) lub o naturze sejsmicznej.

W specyficznych systemach zabezpieczeń - takich na przykład jak banki, spotkać można także inne rodzaje czujników - np. czujniki reagujące na zmianę ciśnienia w zamkniętym pomieszczeniu związaną z jego otwarciem, czujniki sejsmiczne reagujące na wybuch, czujniki dostępu do zamków montowane na zamkach sejfów, czujniki światłowodowe rozwieszane na ogrodzeniach reagujące reflektometrycznie na próbę pokonania ogrodzenia itp.